Jak ustalił „Rynek Prawniczy”, kancelaria Linklaters doradzała amerykańskiemu funduszowi inwestycyjnemu Cerberus Capital Management przy zakupie VeloBanku od właścicieli: spółki System Ochrony Banków Komercyjnych i Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, któremu doradzała kancelaria Rymarz Zdort Maruta. Kancelaria CMS doradzała w transakcji Europejskiemu Bankowi Odbudowy i Rozwoju, który, obok Międzynarodowej Korporacji Finansowej, został mniejszościowym inwestorem kapitałowym VeloBanku. Kancelaria Clifford Chance doradzała Międzynarodowej Korporacji Finansowej.
Transakcję sfinalizowano 1 sierpnia 2024 r., po tym jak Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie stwierdziła, że nie ma podstaw do zgłoszenia sprzeciwu wobec przejęcia. Bankowy Fundusz Gwarancyjny podpisał ostateczną umowę sprzedaży 100 proc. akcji VeloBanku na rzecz spółki Promontoria Holding 418, utworzonej przez amerykański fundusz Cerberus Capital Management, jako inwestora większościowego (80,2 proc. udziału), oraz Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju i Międzynarodową Korporację Finansową, jako inwestorów mniejszościowych (po 9,9 proc. udziałów). Cena sprzedaży wyniosła 375 mln zł, ale dodatkowo nowi właściciele dokapitalizują bank kwotą 687 mln zł. Zwiększenie kapitału własnego niezbędne jest do uzyskania „wymaganych, bezpiecznych i uzgodnionych w procesie negocjacyjnym wskaźników kapitałowych uwzględniając aktualną sytuację finansową oraz strukturę bilansu banku”.
O transakcji, uzgodnionej wstępnie 29 marca 2024 r., poinformowano dzień później. 30 marca był ostatnim dniem terminu, w którym VeloBank, utworzony jako tzw. instytucja pomostowa w procedurze przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku, musiał zostać sprzedany zgodnie z zobowiązaniami Polski wobec Komisji Europejskiej. Gdyby VeloBank nie pozyskał inwestora, musiałby zostać zlikwidowany. Jednakże spółka firmy inwestycyjnej Cerberus Capital Management podpisała z Bankowym Funduszem Gwarancyjnym przedwstępną umowę nabycia 100 proc. akcji VeloBanku. Umowa była następstwem otwartego, przejrzystego, niedyskryminującego i konkurencyjnego procesu sprzedaży rozpoczętego w 2023 r. – komentował BFG.
Teraz, po zamknięciu transakcji, w której do Cerberusa dołączyły EBOiR oraz MKF, VeloBank przestał być instytucją pomostową i nie podlega już żadnym ograniczeniom działalności nałożonym przez Komisję Europejską.
We wrześniu 2022 r. Bankowy Fundusz Gwarancyjny wydał decyzję o wszczęciu przymusowej restrukturyzacji (resolution ), kontrolowanego przez biznesmena Leszka Czarneckiego, Getin Noble Banku, ze względu na bardzo złą sytuację kapitałową grożącą wręcz upadłością, oraz o zastosowaniu w tym celu – za zgodą Komisji Europejskiej – instrumentu w formie specjalnie utworzonej instytucji pomostowej Bank BFG, której celem była ochrona deponentów GNB i ich depozytów w wysokości 38,1 mld zł. Do tego banku pomostowego została w październiku 2022 r. przeniesiona działalność GNB w postaci wszystkich depozytów, a także kredyty w złotych, natomiast bez walutowych kredytów hipotecznych, kontynuowana w tymże banku, wspólnie powołanym przez BFG (51 proc. akcji) i spółkę System Ochrony Banków Komercyjnych. W październiku 2022 r. dano mu nazwę VeloBank.
Dziś VeloBank jest dziewiątym co do wielkości aktywów bankiem w Polsce, z sumą bilansową wynoszącą 46,5 mld zł, 230 tys. klientów i zyskiem wypracowanym przez rok działania w kwocie 450 mln zł.
Bankowy Fundusz Gwarancyjny to instytucja gwarantująca do wysokości określonej kwoty depozyty klientów w bankach i spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych w Polsce, które mogą być zagrożone. Realizuje także działalność pomocową wobec instytucji bankowych zagrożonych upadłością. Podstawowymi źródłami finansowania BFG są obowiązkowe opłaty roczne wnoszone przez banki objęte systemem gwarantowania.
System Ochrony Banków Komercyjnych jest spółką akcyjną założoną przez osiem największych banków komercyjnych w Polsce: Alior Bank, Bank Millennium, Bank Pekao, BNP Paribas Bank Polska, ING Bank Śląski, mBank, Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski, Santander Bank Polska, na bazie przepisów Prawa bankowego. Misją i zadaniem SOBK jest wspieranie bezpieczeństwa finansowego swoich uczestników oraz środków klientów i stabilności sektora bankowego poprzez wspieranie prowadzonej przez BFG przymusowej restrukturyzacji oraz przejęcia banku. Wsparcie jest realizowane z wykorzystaniem różnych instrumentów finansowych (pożyczka, dotacja) finansowanych ze środków zgromadzonych w utworzonym w tym celu funduszu pomocowym i pochodzących z wpłat banków-uczestników.
Cerberus Capital Management to amerykańska megafirma inwestycyjna private equity założona w 1992 r. przez finansistę Stephena Feinberga. Posiada aktywa o wartości 65 mld dolarów w formie udzielonych kredytów uzupełniających, kapitału private equity i nieruchomości. Zarządza pieniędzmi wielu inwestorów na świecie, w tym rządowych i prywatnych funduszy emerytalnych, fundacji charytatywnych i uniwersyteckich, firm ubezpieczeniowych, biur rodzinnych, państwowych funduszy majątkowych i zamożnych osób fizycznych. Inwestowała m.in. w branżach: motoryzacyjnej, odzieżowej, papierniczej, energetycznej, handlowej, transportowej. Ma też doświadczenie w inwestowaniu w instytucje finansowe, np. w połączenie banku Crédit Commercial de France z My Money Bank, w Hamburg Commercial Bank w Niemczech i BAWAG w Austrii. Działa na całym świecie.
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju to instytucja finansowa utworzona w 1989 r. do finansowania rozwoju sektora prywatnego w państwach europejskich, w tym wspierania transformacji gospodarczej w regionie Europy pokomunistycznej. Prowadzi działalność w 38 państwach na trzech kontynentach. Do 2024 r. zainwestował ponad 190 mld euro w realizację 7 tys. projektów. EBOiR liczy 74 członków (72 państwa, Europejski Bank Inwestycyjny i Komisja Europejska). Każdy członek jest kredytodawcą, a 32 państwa członkowskie są również kredytobiorcami. Największymi udziałowcami są Stany Zjednoczone, Francja, Japonia, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy. Polska posiada 1,28 proc. udziałów. Od początku działalności w Polsce w 1991 r., EBOiR udzielił ponad 14,5 mld euro finansowania na 532 przedsięwzięcia. Bank udziela pożyczek i gwarancji, dokonuje inwestycji kapitałowych.
Międzynarodowa Korporacja Finansowa (International Finance Corporation – IFC) to inwestycyjna agenda Banku Światowego. Według Wikipedii, jest największą międzynarodową organizacją udzielającą pomocy finansowej sektorowi prywatnemu i spółdzielczemu krajów rozwijających się – poprzez długoterminowe kredyty, pożyczki konsorcjalne, nabywanie udziałów w przedsiębiorstwach, udostępnianie pomocy technicznej, działalność doradczą dotyczącą wyboru technologii, licencji, marketingu. Działa w ponad 100 krajach na całym świecie.
– Finalizacja sprzedaży VeloBanku wieńczy najbardziej złożony proces przymusowej restrukturyzacji w historii BFG, a prawdopodobnie również całej UE. Dzięki działaniom funduszu, przy wsparciu SOBK
i pod nadzorem Komisji Europejskiej, udało się ochronić wszystkich deponentów GNB i stabilność polskiego systemu finansowego bez angażowania pieniędzy podatników. Jest to bezwzględnie duży sukces wszystkich osób bezpośrednio zaangażowanych w ten proces, zarówno wewnątrz funduszu, jak i naszych doradców, za który należą się im słowa uznania. Nasze działania będą się teraz koncentrowały na odzyskiwaniu wierzytelności leasingowych wydzielonych z VeloBanku oraz wierzytelności wobec GNB w upadłości, ale można powiedzieć, że najtrudniejszy etap przymusowej restrukturyzacji mamy już za sobą – stwierdził Maciej Szczęsny, prezes zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.
– Zespół VeloBanku z powodzeniem zakończył jeden z najtrudniejszych procesów przymusowej restrukturyzacji w historii europejskiej bankowości, który został przeprowadzony z zachowaniem najwyższych standardów oraz w zgodzie z literą prawa unijnego. Sprzedaż VeloBanku była warunkiem koniecznym i niezbędnym do zakończenia procedury przymusowej restrukturyzacji, przyjętej, by zapewnić stabilność całego sektora bankowego. Jednocześnie transakcja ta wysłała pozytywny sygnał świadczący o bezpieczeństwie polskiego sektora finansowego. Jako VeloBank dążymy do systematycznego budowania coraz silniejszej pozycji na polskim rynku. Poprzez ambitne wdrożenia nowych rozwiązań będziemy wspierać rozwój zarówno naszych klientów indywidualnych, jak i korporacyjnych. Będziemy również dążyć do zwiększania innowacyjności nie tylko w sektorze finansowym, ale w całej polskiej gospodarce – oświadczył Adam Marciniak, prezes VeloBanku.
– Bardzo się cieszymy, że możemy zainwestować w VeloBank i wesprzeć jego udział w dynamicznie rozwijającym się polskim rynku bankowym. Jesteśmy niezwykle dumni z banku i jego utalentowanych pracowników, zwłaszcza z ich dążenia do wprowadzania innowacyjnych rozwiązań cyfrowych i produktów finansowych zorientowanych na klienta. Żywimy przekonanie, że VeloBank ma wszelkie zadatki, by wykorzystać swoje dotychczasowe sukcesy i zająć pozycję czołowego banku obsługującego społeczność polskich klientów detalicznych i biznesowych – skomentował Charles Dunlap, starszy dyrektor zarządzający w Cerberusie.
– Jesteśmy bardzo zadowoleni z pomyślnego zamknięcia procesu inwestycji w VeloBank. Inwestycja ta wyznacza nowy początek, a zarazem wieńczy długą i złożoną procedurę przymusowej restrukturyzacji. Z niecierpliwością wypatrujemy teraz nowego etapu w rozwoju VeloBanku i cieszymy się na myśl o współpracy z naszymi współinwestorami i partnerami, która przełoży się na dalszy wzrost banku i rozwój akcji kredytowej na rzecz gospodarki w Polsce – zadeklarował Francis Malige, dyrektor zarządzający EBOiR ds. instytucji finansowych.
– Cieszymy się, że możemy wnieść kapitał oraz globalną wiedzę IFC do tej ważnej transakcji, znakomicie wpisującej się w nasz strategiczny cel dywersyfikacji opcji finansowania dla polskiej gospodarki. Z niecierpliwością wyczekujemy możliwości współdziałania z naszymi partnerami i kierownictwem VeloBanku, by osiągnąć ten cel, skupiając się przy tym na finansowaniu projektów cyfrowych i proekologicznych – zaznaczył Ary Naïm, kierownik krajowy ds. Polski Grupy Banku Światowego i kierownik IFC na Europę Środkową i Południową.
„Rynek Prawniczy” ustalił, że firmie Cerberus Capital Management doradzała w transakcji kancelaria Linklaters, która podała na swojej witrynie internetowej, że obsługę wykonywali managing associate Joanna Gawlicka, senior associate Maciej Pietroń z zespołu regulacji finansowych, partnerzy Marcin Schulz, Cezary Wiśniewski, managing associates Magdalena Szewczyk, Marta Szrajer, Wojciech Podlasin, senior associates Barbara Wanat, Michał Nocoń, Michał Wołangiewicz z zespołu korporacyjnego, antymonopolowego i inwestycji zagranicznych, oraz prawnicy z biur w Londynie, a także w Belgii, Holandii, Hiszpanii i we Włoszech.
„Rynek Prawniczy” ustalił, że Europejskiemu Bankowi Odbudowy i Rozwoju doradzała w transakcji kancelaria CMS, która poinformowała o tym w Internecie, podając, iż obsługą kierowali Mateusz Stępień i Graham Conlon, a wykonywali ją także Sławomir Czerwiński, Antoni Wandzilak, Jarosław Gajda, Agnieszka Starzyńska, Krzysztof Sikora, Mariusz Minkiewicz, Jakub Rykowski.
Kancelaria Clifford Chance poinformowała „Rynek Prawniczy”, że doradzała w transakcji Międzynarodowej Korporacji Finansowej.
„Rynek Prawniczy” ustalił, że Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu doradzała kancelaria Rymarz Zdort Maruta.
Ireneusz Walencik
