Kancelaria Rymarz Zdort doradzała Bankowi Pekao przy przejęciu praw majątkowych i zobowiązań Idea Banku w konsekwencji jego przymusowej restrukturyzacji przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny.
W ostatnim dniu 2020 roku Bankowy Fundusz Gwarancyjny poinformował, iż ze względu na złą sytuację kapitałową Idea Banku wszczął jego przymusową restrukturyzację (resolution ) i powołał dlań administratora do bieżącego zarządzania i nadzoru. Następnie 3 stycznia 2021 r. Idea Bank został przejęty przez Bank Pekao. Wartość przejętych przez Pekao zobowiązań wynosi 14,6 mld zł. Przed restrukturyzacją głównym akcjonariuszem i przewodniczącym rady nadzorczej Idea Banku był znany biznesmen i bankier Leszek Czarnecki, który poinformował, że zaskarży decyzję administracyjną BFG do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
BFG wyjaśnił, iż na podstawie ustawy o BFG, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji, wszczął restrukturyzację Idea Banku, ponieważ spełniły się przesłanki zobowiązujące fundusz do podjęcia takiego działania. Przed podjęciem decyzji BFG przeprowadził przy udziale firmy doradczej PwC Advisory oszacowanie wartości aktywów i pasywów Idea Banku, które wykazało, że aktywa nie wystarczają na zaspokojenie jego zobowiązań, a jego kapitały własne wynoszą minus 482,8 mln zł. Idea Bank był zagrożony upadłością, nic nie wskazywało, że jakiekolwiek działania nadzorcze lub samego banku pozwolą usunąć to ryzyko. Toteż przymusową restrukturyzację zainicjowano w interesie stabilności sektora finansowego.
Zarząd Idea Banku rozwiązano, a radę nadzorczą zawieszono. Akcje i obligacje umorzono. W momencie ogłoszenia resolution Idea Bank miał do spłacenia dwie serie obligacji podporządkowanych o łącznej wartości 56 mln zł, a akcje w obrocie giełdowym były warte ok. 30 mln zł.
Idea Bank jest pierwszym w Polsce bankiem komercyjnym, wobec którego zastosowano mechanizm przymusowej restrukturyzacji. Wcześniejsze interwencje BFG dotyczyły Podkarpackiego Banku Spółdzielczego w Sanoku i Banku Spółdzielczego w Przemkowie.
BFG przeprowadził operację w porozumieniu z pozostałymi członkami sieci bezpieczeństwa finansowego: Komisją Nadzoru Finansowego, Ministerstwem Finansów oraz Narodowym Bankiem Polskim. O przymusowej restrukturyzacji poinformowano też Komisję Europejską i Europejski Urząd Nadzoru Bankowego.
– Gdy pojawia się ryzyko upadłości banku trudno o bezbolesne rozwiązania. Przymusowa restrukturyzacja była najbezpieczniejszym rozwiązaniem z punktu widzenia deponentów Idea Banku i stabilności sektora finansowego w Polsce. Należy zdecydowanie podkreślić, że nasze działania mają związek z sytuacją Idea Banku, a nie jego głównego akcjonariusza.Za kondycję finansową banku odpowiada sam bank, a nie BFG czy inne organy państwa. Działamy w interesie publicznym, na podstawie i w granicach polskiego prawa wprowadzającego do krajowego porządku prawnego unijną dyrektywę o przymusowej restrukturyzacji. Przypominamy również, że cały proces pomocy publicznej udzielanej w ramach przymusowej restrukturyzacji nadzorowany jest przez Komisję Europejską i nie inaczej jest w przypadku Idea Banku – oświadczył Piotr Tomaszewski, prezes zarządu BFG.
Jak podał w oświadczeniu Tomaszewski, fundusz zapytał sześć banków komercyjnych o wolę wzięcia udziału w ewentualnym procesie restrukturyzacyjnym. Bank Pekao jako jedyny złożył ofertę przejęcia Idea Banku, a jej warunki były akceptowalne dla BFG, działającego na podstawie przepisów prawa, i dla Komisji Europejskiej.
Zdaniem Leszka Czarneckiego, decyzja BFG oznacza nacjonalizację jego banku z pogwałceniem prawa.
– Nacjonalizacja mojego banku odbywa się w sytuacji, gdy Idea Bank zaczął osiągać pozytywne efekty restrukturyzacji. Bank złożył plan naprawy, który nie został zatwierdzony przez KNF, ale którego elementy były realizowane. M.in. w ciągu ostatnich tygodni moje spółki zainwestowały dodatkowo w bank 156 mln zł i zobowiązały się do dalszego dokapitalizowania w kwocie ok. 200 mln. Przypomnę, że przyczyną kłopotów Idea Banku było m.in. działanie KNF w okresie, w którym szefował tej instytucji Marek Ch. – stwierdził Czarnecki w oświadczeniu.
Przedsiębiorstwo i zobowiązania Idea Banku przejął Bank Pekao, któremu BFG udzielił gwarancji pokrycia strat wynikających ze związanego z tym ryzyka. Wszystkie depozyty i kredyty 200 tys. klientów Idea Banku zostały w całości przeniesione do banku przejmującego. Pracownicy Idea Banku stali się natomiast automatycznie pracownikami Banku Pekao. W celu pokrycia różnicy między wartością przejmowanych zobowiązań a wartością przejmowanych praw majątkowych Bank Pekao otrzymał od BFG wsparcie w postaci dotacji.
Transakcja zwiększa skalę działalności Banku Pekao umacniając go na drugiej pozycji w Polsce pod względem wielkości aktywów. Pozwala też, dzięki przejęciu klientów oraz doradców Idea Banku, na przyspieszenie wzrostu jego udziału w segmentach mikrofirm i małych i średnich przedsiębiorstw. Pełna integracja operacyjna spodziewana jest do końca 2021 r.
– Struktura transakcji pozwala z jednej strony zabezpieczyć pozycję kapitałową i płynnościową Banku Pekao nie wpływając na potencjał dywidendowy banku, a z drugiej, dzięki wykorzystaniu efektów skali pozwala wygenerować wartość dla akcjonariuszy w formie synergii. W szczególności będziemy się skupiać na utrzymaniu dostępu do finansowania dla klientów biznesowych i udostępnieniu im oferty produktowej naszego banku, umożliwiając dalszy rozwój ich biznesu. Przygotujemy też bardzo atrakcyjną ofertę powitalną dla klientów detalicznych Idea Banku, m.in. zaproponujemy konto osobiste wraz ze wszystkimi bankomatami w Polsce i na świecie na rok bez opłat oraz atrakcyjnie oprocentowane lokaty powitalne. Jednocześnie dostępna będzie specjalna oferta kredytowa dla mikrofirm – zadeklarował Leszek Skiba, p.o. prezesa zarządu Banku Pekao.
Bankowy Fundusz Gwarancyjny to, według Wikipedii, instytucja gwarantująca do wysokości określonej kwoty depozyty klientów w bankach i spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych w Polsce, które mogą być zagrożone. Realizuje także działalność pomocową wobec instytucji bankowych zagrożonych upadłością. BFG powstał na mocy ustawy z 1994 r. Od 2016 r. jego funkcjonowanie reguluje ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji. Podstawowymi źródłami finansowania BFG są obowiązkowe opłaty roczne wnoszone przez banki objęte systemem gwarantowania.
Wikipedia podaje, że Idea Bank działał od 1991 r. koncentrując się na obsłudze finansowej małych podmiotów gospodarczych – mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw. W latach 2015-2020 jego akcje były notowane na giełdzie. Pierwotnie funkcjonował jako Polbank, później jako Opel Bank. W 2001 r. zmienił nazwę na GMAC Bank Polska, a w 2010 r. na Idea Bank. W 2011 r. przejął oddziały po Allianz Banku Polska kupionym przez Getin Holding, firmę Leszka Czarneckiego.
Leszek Czarnecki to biznesmen kontrolujący grupę finansową Getin Holding, w tym banki Getin Bank (dawny Górnośląski Banku Gospodarczy w Katowicach), Noble Bank (dawny Wschodni Bank Cukrownictwa, w 2010 r. połączony z Getin Bankiem i działający jako Getin Noble Bank) i do końca 2020 r. Idea Bank.
Założony w 1929 r. Bank Pekao S.A. jest jedną z największych instytucji finansowych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej i drugim największym bankiem uniwersalnym w Polsce z ok. 235 mld zł aktywów. Posiada drugą co do wielkości sieć oddziałów obsługującą ponad 5,6 mln klientów. Jako bank gospodarczy obsługuje co drugą korporację w Polsce. W 2017 r. kontrolny pakiet 32,8 proc. akcji banku posiadanych przez włoską grupę finansową UniCredit za 10,6 mld zł kupiły wspólnie, w ramach tzw. repolonizacji, Powszechny Zakład Ubezpieczeń i Polski Fundusz Rozwoju.
Kancelaria Rymarz Zdort poinformowała „Rynek Prawniczy”, że doradzała Bankowi Pekao przy transakcji przejęcia praw majątkowych i zobowiązań Idea Banku w ramach wszczętego przez BFG procesu jego przymusowej restrukturyzacji. W związku z tą precedensową transakcją kancelaria świadczyła kompleksowe usługi prawne oraz odpowiadała za przygotowanie całości dokumentacji transakcyjnej.
Ireneusz Walencik
