Najbardziej znana wśród studentów prawa jest kancelaria Deloitte Legal. Jako najlepszego pracodawcę najczęściej wskazywali kancelarię Dentons, drugą pod względem znajomości marki wśród braci akademickiej. Rok, dwa i trzy lata temu w tym plebiscycie na znajomość i popularność bezkonkurencyjnie wypadała kancelaria Deloitte Legal.
Takie między innymi są wyniki dorocznego badania opinii „Studenci Prawa w Polsce”. W 2021 r. przeprowadzono je po raz 22. pod egidą Europejskiego Stowarzyszenia Studentów Prawa ELSA Poland.
Studentów pytano m.in. o opinie na temat jakości prawniczego kształcenia uniwersyteckiego i praktyk zawodowych oraz o obawy i oczekiwania co do przyszłej pracy. W badaniu przeprowadzonym od 16 kwietnia do 31 maja 2021 r. za pomocą ankiety dostępnej online wypowiedziało się 918 studentów z ponad 25 uczelni.
Poniżej przedstawiamy pierwszą dziesiątkę najbardziej znanych studentom kancelarii prawniczych w ujęciu uwzględniającym badanie tegoroczne i te z lat 2020, 2019 i 2018.
10 najbardziej rozpoznawalnych kancelarii (procent wskazań)
| Pozycja (ub. rok) | Kancelaria | 2021 | 2020 | 2019 | 2018 |
| 1.(1) | Deloitte Legal | 64,4 | 58,88 | 68,52 | 62,87 |
| 2.(5) | Dentons | 56,5 | 33,18 | – | – |
| 3.(2) | PwC Legal | 49,7 | 45,43 | 49,85 | 52,90 |
| 4.(3) | CMS | 46,7 | 40,74 | 31,02 | 31,85 |
| 5.(4) | EY Law | 43,5 | 39,83 | 53,58 | 51,88 |
| 6.(9) | DLA Piper | 41,7 | 23,28 | 32,55 | 33,38 |
| 7.(7) | Baker McKenzie | 37,6 | 28,50 | 33,23 | – |
| 8.(6) | KPMG D. Dobkowski | 35,4 | 32,12 | 36,05 | 39,80 |
| 9.(8) | Linklaters | 34,0 | 24,64 | 28,13 | – |
| 10.(10) | Allen & Overy | 26,3 | 20,71 | 29,57 | 28,73 |
Źródło: ELSA Poland
W zaprezentowanej pierwszej dziesiątce zestaw kancelarii jest identyczny jak w badaniu przed rokiem. Zwraca uwagę znaczący skok w tabeli identyfikacji kancelarii Dentons i DLA Piper. Ogólnie rozpoznawalność firm prawniczych przez studentów mierzona procentem wskazań jest w ostatnim badaniu wyższa niż we wcześniejszym o rok. W pierwszej dziesiątce wszystkie odnotowały podwyższenie poziomu znajomości marki u przyszłych prawników.
A oto czołowa dziesiątka kancelarii uznanych za „najbardziej pożądane miejsce pracy” w ujęciu uwzględniającym badanie tegoroczne i te z lat 2020, 2019 i 2018.
10 najlepszych pracodawców wśród kancelarii (procent wskazań)
| Pozycja (ub. rok) | Kancelaria | 2021 | 2020 | 2019 | 2018 |
| 1.(3) | Dentons | 17,4 | 10,20 | 4,50 | 6,4 |
| 2.(1) | Deloitte Legal | 15,7 | 14,44 | 16,01 | 14,07 |
| 3.(2) | CMS | 10,9 | 11,64 | 7,85 | 6,9 |
| 4.(4) | EY Law | 8,2 | 9,15 | 14,33 | 12,5 |
| 5.(5) | Baker McKenzie | 7,4 | 6,20 | 6,48 | – |
| 6. | DLA Piper | 5,4 | – | – | – |
| 7.(8) | Allen & Overy | 5,1 | 3,63 | 6,40 | 5,8 |
| 8.(6) | PwC Legal | 4,5 | 5,74 | 5,26 | 9,3 |
| 9.(10) | Linklaters | 3,7 | 3,17 | 4,42 | – |
| 10. | Clifford Chance | 3,3 | – | – | – |
Źródło: ELSA Poland
Drugi rok z rzędu znaczący skok w górę tabeli zaliczyła kancelaria Dentons. Tym razem wprost na pozycję nr 1, detronizując od lat ulubioną przez studentów firmę Deloitte Legal. Do pierwszej dziesiątki zestawienia w 2021 r. ponownie weszła DLA Piper, i to na wysokie miejsce. Znalazła się w niej również kancelaria Clifford Chance. Wypadły z pierwszej dziesiątki kancelarie KPMG D. Dobkowski oraz Domański Zakrzewski Palinka i lubelska Filipek & Kamiński, obie rok wcześniej zajmowały pozycje ex aequo.
Studia na mocne trzy plus
Jakość kształcenia prawniczego na polskich uniwersytetach studenci ogólnie ocenili na trzy plus (3,54 w porównaniu z 3,34 w 2020 r.). Raport z badania podkreśla, że co czwarty student nie poleca innym swojego wydziału prawa (74 proc. poleca w porównaniu z 63 proc. w 2020 r.). To wyniki lepsze dla uczelni od zeszłorocznych.
Praktyki najczęściej za friko
Studenci poszukują staży najczęściej w internetowych serwisach społecznościowych, a także w portalach z ofertami pracy i praktyk prawniczych, jak również wśród znajomych i na internetowych stronach uczelni lub samorządu studenckiego. Przy wyborze praktyk najbardziej liczy się elastyczny grafik pracy (58 proc. wskazań); ten czynnik także w tym roku wyprzedził odpłatność praktyk i wysokość wynagrodzenia za nie (51 proc. w porównaniu z 45 proc. rok wcześniej).
Na trzecim miejscu studenci postawili atmosferę pracy (46 proc., rok wcześniej była na czwartym). Na czwartej pozycji wymieniany jest charakter wykonywanej pracy (39 proc., rok wcześniej był na drugiej). Za tymi elementami uplasowała się zgodność profilu działalności miejsca stażu z zainteresowaniami praktykanta (33 proc.).
Po praktykach najwięcej studentów spodziewa się zdobycia i rozwinięcia umiejętności praktycznych (74 proc.), wzbogacenia CV (53 proc.). Na trzecim miejscu znalazło się zwiększenie szans na rynku pracy (44 proc.), a dopiero za nimi zdobycie lub rozwinięcie wiedzy merytorycznej (32 proc.), które dominowało na pierwszym miejscu w badaniu z roku poprzedniego.
Najwięcej badanych odbywało w trakcie studiów praktyki w kancelarii adwokackiej/radcowskiej (69 proc.) oraz w sądach (17 proc.). Co trzeci ankietowany student (30 proc.) po zakończeniu praktyki oczekuje zatrudnienia go w miejscu, w którym odbywał staż.
Prawie co drugi student (46 proc.) praktykował „na gębę”, to znaczy bez jakiejkolwiek umowy, a 63 proc. – na zasadzie wolontariatu, czyli bez wynagrodzenia.
Co piąty (19 proc.) dostawał wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie 500 zł, a z drugiej strony prawie tyle samo (18 proc.) – 2 tys. zł i więcej.
Najpierw aplikacja, potem praca
Większość studentów (71 proc.) zamierzała przystąpić do jednego z egzaminów wstępnych na aplikację prawniczą. Ta grupa była w tym roku większa niż w 2020 r. (65 proc.).
Ich preferencje nie zmieniły się od zeszłorocznego badania. Najwięcej było zainteresowanych radcowską (49 proc. w porównaniu z 55 proc. w 2020 r.) i adwokacką (46 proc. w porównaniu z 44 proc. w 2020 r.).). O prokuratorskiej myśli 27 proc. (w porównaniu z 29 proc. w 2020 r.), o sędziowskiej – 25 proc. (w porównaniu z 27 proc. w 2020 r.), o notarialnej – 20 proc. (w porównaniu z 22 proc. w 2020 r.), o komorniczej – 5 proc. (tyle sam o co w 2020 r.). Podobnie co do kolejności rozkładają się wybory odnośnie do profesji, jaką badani studenci chcieliby wykonywać w przyszłości. Wyżej niż sędzia i prokurator (po 20 proc. wskazań) w rankingu wymarzonych profesji plasują się radca prawny (41 proc.) i adwokat (37 proc.). Na zawód pracownika działu prawnego postawiło 15 proc. ankietowanych, o 8 proc. mniej niż rok wcześniej.
Niezmiennie najwięcej badanych zadeklarowało, iż chce się specjalizować w prawie i procedurze cywilnej i prawie oraz postępowaniu karnym, ale popularne jest także gospodarcze i handlowe.
Najistotniejszymi kwestiami przy planowaniu prawniczej kariery są, według odpowiedzi studentów, kolejno: możliwość rozwoju własnych umiejętności i zainteresowań; szansa pracy ze specjalistami; wysokość wynagrodzenia; atmosfera pracy; jej natężenie; forma zatrudnienia; lokalizacja miejsca pracy.
W badaniu ubiegłorocznym były to w kolejności: możliwość rozwoju własnych umiejętności i zainteresowań; stabilne zatrudnienie; szansa pracy ze specjalistami oraz widoczna ścieżka kariery i przejrzyste kryteria awansu. Na szóstym miejscu znalazła się wysokość wynagrodzenia, wyprzedzona jeszcze przez atmosferę i tempo pracy.
Za najistotniejsze problemy na rynku pracy studenci prawa uznają dziś niskie zarobki (73 proc. w porównaniu z 61 proc. wskazań w roku 2020), kłopoty ze znalezieniem zatrudnienia (52 proc., tyle samo co w 2020 r.) i brak możliwości zdobycia umiejętności praktycznych (43 proc.). Co czwarty (27 proc.) wskazał na wymaganie pracy ponad siły.
Tu omówienie badania z roku 2020
Tutaj omówienie badania z roku 2019
Tutaj omówienie badania z roku 2018
Opracowanie: Ireneusz Walencik
